۱۴۰۰ دی ۱۲, یکشنبه

پادکست: ارائه‌ «چرا شیعه نیستم» در گروه پرتو به‌همراه پرسش‌وپاسخ


ارائه‌ی «چرا شیعه نیستم» در گروه پرتو دانشگاه واترلو، به‌همراه جلسات پرسش‌وپاسخ، روی پادکست «پی آواز حقیقت» منتشر شد.

بیش از دو سال پیش، یعنی بهار ۱۳۹۸، به دعوت گروه فرهنگی دانشجویان ایرانی دانشگاه واترلو (با نام «پرتو»)، مجموعه «چرا شیعه نیستم» را در دو جلسه ارائه کردم. هر دو جلسه با مقدار قابل توجهی بحث و پرسش و پاسخ همراه بود که به‌نظرم گفتگوی مفیدی بود. هرچند کیفیت بخش ارائه‌ی مطالب آن دو جلسه چندان برایم رضایت‌بخش نیست ولی به‌واسطه‌ی بازخوردی که از دوستان به‌شکل حقیقی و مجازی دریافت کرده‌ام، فایل صدای این جلسات را این‌جا منتشر می‌کنم. قسمت پرسش و پاسخ، به‌شکل کامل بعد از هر ارائه آمده، با این استثنا که چند دقیقه از پرسش و پاسخ جلسه‌ی دوم، به‌درخواست خودم ضبط نشده که طبیعتا این‌جا هم نیامده. چند نکته در مورد این ارائه و بحث‌های دوستان:
  • اول: بخش ارائه بیش از حد خلاصه است و بعضی جاها تسلسل مطالب هم از بین رفته. برای درک استدلال لازم است متن اصلی مطالعه شود (این متن اولین بار در یک دوره هشت ماهه و در سه فصل در وب‌وشت «پی آواز حقیقت» منتشر شد و بعدا به‌شکل پادکست هم منتشر شده). مثلا بعضی از سوال‌ها و ابهام‌هایی که در گفتگوها مطرح شده،‌ مشخصا در نوشته‌ی اصلی یا پانوشت‌های آن، روشن شده.
  • دوم: دلیل اصلی تمرکز من روی این بحث‌ها و وقت و انرژی فراوانی که این‌سال‌ها از من گرفته، اهمیت آن در همین ایران معاصر و آینده ماست، وگرنه این‌که اعتقادات شخصی من چیست، چندان اهمیتی ندارد. مشکلاتی مانند اعتقاد به دست بالا داشتن روحانیت شیعه در تنظیم قوانین، که تجلی امروزش «ولایت فقیه» است، از الزامات شیعه دوازده امامی‌ست. متاسفانه در ارائه‌ی این جلسات به‌اندازه‌ی کافی به بحث معاصر تشیع و تاثیر اجتماعی-سیاسی آن پرداخته نشد. فصل سوم نوشته‌ی اصلی، به‌طور کامل به این موضوع می‌پردازد. ساده‌اندیشی است که تصور کنیم، باورهای شیعی دسته بزرگی از ایرانیان، در وضعیت حال و آینده ایران، حتی بعد از عبور از جمهوری اسلامی، بی‌تاثیر است.
  • سوم: همان‌طور که در متن هم تاکید شده، این مجموعه برای کسانی نوشته شده که حاضر به تشکیک و تفکر در همه‌ی باورهای اعتقادی خود اند، بدون هیچ محدودیتی. برعکس، آن دسته که از همان ابتدا، با متن برخوردی محاجه‌گونه و پرخاش‌جویانه دارند، احتمالا منفعتی از متن نبرند. همان گروهی که انگار احساس مسئولیت یا رسالتی می‌کنند که جلوی گمراه شدن ملت با شنیدن این مطالب را بگیرند، یا همان «پاسداران تشیع».
  • چهارم: بنای من در این سال‌ها پرهیز از بحث‌های دوطرفه‌ی طولانی و بی‌حاصل با کسانی بوده که احساس کرده‌ام احتمالا از همان گروه پاسداران تشیع اند. چند نمونه از این بحث‌ها را در مقدمه پادکست اشاره کرده‌ام.
به‌هرحال، در کنار این موارد، خوب است یادی هم بکنم از گفتگوهای فراوان و مفیدی که در این سال‌ها داشته‌ام با دوستانی که حتی اگر انتقادی داشته‌اند، در آن پیش‌فرض حق‌طلبی و باور به امکان تشکیک در همه‌ی اعتقادات، با من همراه بوده‌اند. نقدهای ایشان برایم سازنده و آموزنده بوده و نمونه‌هایی از آن را در همین بحث‌های بعد از هر ارائه، در ادامه می‌توان شنید.

نهایتا اشاره به این سوال مکرر هم شاید مفید باشد که تکلیف من با اسلام و قرائت‌های غیر شیعی از آن چیست؟ منظورم از مسلمانی را در بخش هشتم فصل سوم نوشته‌ام که قرائتی حداقلی‌ست با سه اصل توحید، معاد، و عمل‌صالح. هر نوع قرائت فقاهتی از اسلام که در عرف ۱۴ قرن پیش گیر کرده است، از نظر من مردود است. مضحک است که بعضی از آن پاسداران دو آتشه تشیع، من را وهابی یا سلفی دانسته‌ اند، هرچند عجیب نیست؛ چون پاسدار تشیع رسالتش روشن است.

در ادامه ارائه‌ی ضبط شده هر دو جلسه می‌آید و در بین آن‌ها بخش سوال و جواب هم قرار دارد. مدت ارائه‌ی جلسه اول حدودا یک ساعت و ۲۵ دقیقه است و بحث و گفتگوی بعد از آن یک ساعت و ۴۳ دقیقه است. مدت ارائه‌ی جلسه دوم حدودا یک ساعت و ۴۳ دقیقه و بحث و گفتگوی آن دو ساعت و ۱۴ دقیقه است. پیشاپیش از کیفیت صدا و به‌خصوص صدای سوال کنندگان عذرخواهی می‌کنم.

فایل صدای این مجموعه را می‌توان از این‌جا روی گوگل‌درایو یا این‌جا روی گوگل‌کلاد هم دریافت کرد. همین‌طور از طریق، کانال تلگرام «پی آواز حقیقت» یا سکوهای (پلتفرم) پادکست مختلف:
کانال تلگرام
گوگل پادکستز
اپل پادکستز
اسپاتیفای
کست‌باکس